Z pojęciem służebności gruntowej spotykamy się najczęściej w sytuacji, gdy jedna z sąsiadujących działek nie posiada drogi dojazdowej do drogi publicznej i zachodzi konieczność ustanowienia tzw. drogi koniecznej.
Służebność drogi koniecznej wiąże się zawsze z pojęciem nieruchomości władnącej oraz nieruchomości służebnej. Nieruchomość władnąca to nieruchomość, na rzecz której ustanawia się służebność, natomiast nieruchomość służebna to ta, która została obciążona służebnością.
Służebność gruntową ustala się zawsze dla nieruchomości, a nie dla właściciela.
Głównym celem służebności gruntowej jest zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części. Służebności są ustanawiane na podstawie decyzji administracyjnych w oparciu o przepisy szczególne. Służebność z chwilą jej ustanowienia zostaje wpisana w dziale III księgi wieczystej przeznaczonym na wpisy ograniczonych praw rzeczowych z wyjątkiem hipoteki. W dziale tym wpisuje się zarówno służebność osobistą, służebność przesyłu jak i służebność drogi koniecznej.
Definicję służebności wprowadza Art. 285, § 1 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (k.c.):
“Nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa)”.
Przeczytaj: Służebność drogi koniecznej – co oznacza, jak ustanowić?
Kiedy służebność wygasa
Służebność gruntowa wygasa wskutek niewykonywania przez lat dziesięć (k.c., Art. 293, § 1).
Kiedy można żądać zniesienia służebności gruntowej?
W myśl Art. 294. Kodeksu cywilnego, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem, jeżeli wskutek zmiany stosunków służebność stała się dla niego szczególnie uciążliwa, a nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej.
Jeżeli natomiast służebność gruntowa utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności bez wynagrodzenia (Art. 295).
Jak i gdzie złożyć wniosek o wykreślenie służebności z księgi wieczystej?
Wniosek o wykreślenie służebności gruntowej należy złożyć w sądzie rejonowym, wydziale wieczystoksięgowym właściwym dla miejsca położenia nieruchomości.
Do wniosku na formularzu KW-WPIS należy dołączyć oświadczenie właściciela nieruchomości władnącej, z którego będzie wynikało, że ustanowiona np. służebność drogi koniecznej na skutek budowy drogi wewnętrznej łączącej nieruchomość władnąca z drogą publiczną utraciła swoje znaczenie i jako taka stała się zbędna.
Oświadczenia władnącego powinno być podpisane, a podpis notarialnie poświadczony (Art. 31.1 Ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece).
Druk wniosku o wpis można pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości (POBIERZ formularz KW-WPIS) bądź pobrać w sądzie rejonowym, wydziale wieczystoksięgowym. Wniosek pobierany za pośrednictwem Internetu drukujemy dwustronnie.
Zgodnie z informacją ujętą we wniosku wszystkie wpisy powinny być wprowadzane dużymi drukowanymi literami, bez skreśleń i poprawek. Wniosek można sporządzić na maszynie, komputerze bądź ręcznie.
Wypełniając wniosek KW-WPIS należy pamiętać o dokładnym sprawdzeniu numeru księgi wieczystej nieruchomości obciążonej służebnością albowiem zdarza się, że składający wniosek o wykreślenie służebności drogi koniecznej (bądź innej) wprowadził inny numer księgi wieczystej i tym samym naraził sąd na niepotrzebne czynności.
W przypadku, gdy wnioskodawca składa wniosek o wykreślenie w dziale III księgi wieczystej więcej niż jednego ograniczonego prawa rzeczowego wówczas do wniosku należy dołączyć formularz KW-ZAD – Żądanie wpisu w księdze wieczystej (POBIERZ).
Do wniosku KW-ZAD należy dołączyć wszystkie załączniki, którymi są niezbędne dokumenty, oświadczenia potwierdzone notarialnie. Informacje o załącznikach należy umieścić na końcu formularza, w sekcji „Wykaz dokumentów dołączonych do wniosku”.
Prawidłowo wypełniony wniosek można złożyć w biurze podawczym Sądu Rejonowego, po uiszczeniu stosownej opłaty.
Opłaty sądowe od wniosku o wykreślenie służebności gruntowej
Od wniosku o wykreślenie wpisu w księdze wieczystej uiścimy opłatę w wysokości 100 zł. Opłatę możemy uiścić w kasie sądu rejonowego bądź przelać na konto sądu rejonowego prowadzącego daną księgę wieczystą.
Kiedy następuję fizyczne wykreślenie służebności gruntowej z ksiegi wieczystej
Przyjęcie wniosku o wykreślenie służebności z księgi wieczystej zostanie zarejestrowane w dziale III księgi wieczystej, w rubryce 3.1 „Wzmianka”.
Rejestracja wniosku KW-WPIS to wprowadzenie w wierszach tej rubryki daty, godziny oraz minuty wpływu do sądu rejonowego złożonego wniosku.
Rejestracja wniosku w księdze wieczystej w rubryce „Wzmianka” nie oznacza wykreślenia wnioskowanego ograniczonego prawa rzeczowego. Fizyczne wykreślenie prawa ujętego we wniosku KW-WPIS następuje po dogłębnym badaniu złożonego wniosku przez sędziego sądu rejonowego bądź referendarza sądowego.
Wniosek złożony prawidłowo, bez błędów zostaje podpisany przez sędziego w formie elektronicznej. Z chwilą wykreślenia służebności z działu III księgi wieczystej, wykreśleniu ulega również treść wzmianki.
Jak długo się czeka na wykreślenie wpisu
Czas oczekiwania na fizyczne wykreślenie ograniczonego prawa rzeczowego z działu III księgi wieczystej to okres od 1 do nawet kilku miesięcy i zależny jest od „obłożenia” sądu wieczystoksięgowego sprawami.
Zawiadomienie o wprowadzeniu wniosku o wykreślenie żądania z księgi wieczystej otrzymamy pocztą (Art. 626 Kodeksu postępowania cywilnego). Wpisy wykreślone z księgi wieczystej, prezentowane są na zawiadomieniu na polu szarym. Zawiadomienie nie jest odpisem księgi wieczystej.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.
- Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece.
- Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Zdjęcie: Pixabay.com